Merhaba ,
Nakil öncesi süreç hakkında bir yazı yazmıştım. Okumayanlar buradan ulaşabilir.
En son ameliyat günü verilmişti ve nakil sonrası sürece başlamıştık...
Ameliyat gününden bir gün öncesinde alıcıya nakil sonrasında verilecek ömür boyu içmesi gereken ilaçlar verilmeye başlanılıyor. Amaç vücudu alıştırmak. Daha önce ki yazımda herkesin birbirine böbrek veremediğini , akrabalık arandığını belirtmiştim. Aslında sadece akraba olmakta yetmeyebiliyor. Alcı ve vericiyi kamera ve ses kaydı olan bir odaya alıyorlar ve iki tanede tanık bulmanız gerekiyor. Herkesin rızası ile işlem yapıldığına dair kayıt alınıyor ve tanıklarda gerekli evrakları sizinle birlikte imzalıyor. Bu görüntüler hem emniyete hem de sağlık bakanlığına gönderiliyor. Şayet verici evli ise eşinden de onay alınması gerekiliyor. Eğer ki eşi onay vermezse böbreğini alıcıya veremiyor. Verici için herhangi bir işlem yapılmıyor.
Bize bu belirttiğim prosödür hastaneye yatış yaptıktan sonra sağlandı. Belki de nakil öncesi de yapılıyor olabilir.
Verici ve alıcı aynı anda ameliyathane bekleme salonuna yataklarıyla birlikte alınıyor. Verici yarım saat kadar önce ameliyata alınıyor. Alıcı o esnada salonda bekliyor. Ardından uyuşturucu bir ilaç verilerek vericide alınıyor. (ben ameliyathaneye girdiğimi hatırlamıyorum. Salonda bayılmıştım)
Verici 4 saat sonra alıcı 6 - 7 saat sonra ameliyattan çıkıp odasına alınıyor. Ağrı olmaması için morfin takılı oluyor ve elinize bir buton veriyorlar. Ağrın olduğu zaman bu butona basıyorsun makine düzenli miktarda damar yolundan morfin veriyor. Her iki kişide de sonda takılı oluyor. İdrar takibi çok önemli. Verici robotik alıcı açık ameliyat oluyor.
Ağrı kısmına gelecek olursak, evet ciddi bir ağrınız oluyor. Hem verici hem de alıcı için... Ağrı kesicilerle müdahale ediliyor. Vericiyi ilk gün akşamında ayağa kaldırıyorlar ki kişi çok fazla zorlanıyor ağrıdan dolayı. Yürümesi gerekiyor. Robotik ameliyatlarda vücuda gaz verilip şişiriliyor. Bu gazı vericinin atması gerekiyor. Bunu da bol bol yürüyüş ile sağlayabiliyor. Alıcıyı ise ertesi gün ayağa kaldırıyorlar (ben de durum farklı oldu protez kullandığım için hemen kalkamadım)
Alıcı cok fazla bir ödemle ameliyattan çıkıyor(ben 5.200kg fazlalıkla ameliyattan çıktım)Bu odem idrar söktürücü ve takip ile boşaltılıyor. Sonda alıcıda 3 gün kalıyor ve bu süre zarfında kanlı idrar yapıyorsunuz. İdrar renginiz tamamen kırmızı çıkıyor. Panik olmayın bu normal bir süreç. Sonda çıktıktan sonra idrar rengi de normale biniyor.
Vericiyi ertesi gün taburcu ediyorlar fakat bu tamamen iyileşmiş demek olmuyor. Agrısı ile eve çıkıyor. Nakilde daha çok alıcıya yoğunlaşılıyor, çunku o risk altında. Ömür boyu içmeniz gereken ilaçlar ve 3-6-ay ve 1 sene boyunca enfeksiyondan korunmanız için içmeniz gereken ilaçlar düzenli saatler aralığında veriliyor. Sürekli tansiyon, nabız ve ateş ölçülüyor . Her gün kan alınıyor ve tüm değerler kontrol ediliyor (kreatinin, fosfor, potasyum, tam kan sayımı vs) Çıkan sonuçlara göre ilaç dozu ayarlanıyor ya da ilacınız değiştiriliyor.
Burada kreatinin düşmesi çok önemli. Hemen düşüş gerçekleşmeyebiliyor. Bazı günler artış bile olabiliyor. İşte bu nedenle her gün kan alınıp tahlil yapılıyor ve sonuca göre ilac ayarlanıyor.
Düzenli şekilde su içmeniz gerekiyor. Aldığınız sıvı miktarı ile çıkardığınız idrar her gün kontrol ediliyor. Şayet az idrar yaptıysanız hemen idrar söktürücü yapılıyor. Vücutta ödem oluşmaması gerekiyor. İdrar yaparken yanma, kesik kesik idrar gelmesi vs tarafınızdan kontrol edilmeli.
Yaranız, göbek altından yukarı kısıma kadar yarım ay şeklinde oluyor. Benim 22 dikişim vardı. yara ağrınız hemen geçmiyor tabi ki...
Kreatininde düşme hızı yavaşsa ya da farklı durumlar varsa ona göre farklı müdahaleler yapılıyor. Mesela ben ameliyattan sonra böbrek biyopsisi oldum. Kreatinin yavaş düşüyordu. Bobrekten parça alındı. Sonuca göre plazma peres tedavisi uygulandı .Kanıma yeni albuminler yüklendi. Bu tarz durumlar hastaya göre değisiyor.
Verilen ilaçlar çok ağır olduğu için haliyle vücut dengeniz sarsılıyor. böbreğin vücuda alışma evresi olduğu gibi ilaçlarında vücuda alışma dönemi var. Çok sıkı bir takip altında olmanız gerekiyor
Böbrekle idrar mesanenin arasına ameliyat esnasında bir katater yerleştiriliyor. Bunun sebebi böbreğin rahat şekilde mesaneye idrarı ulaştırabilmesi. 40 gün sonrasında bu katater ufak bir operasyonla idrar deliğinden çıkarılıyor. Şayet hemodiyaliz katateriniz varsa bu katater de 40 gün sonrasında çıkarılıyor.
Taburcu edildikten sonra kontrollerinizi asla ihmal etmemeli düzenli bir şekilde kontrole gitmeniz gerekiyor. Bu kontroller çok önemli.
Ben hastanede toplamda 45 gün kaldım fakat bu ameliyattan sonra kaldığım gün sayısı değil. Oncesinde 1 hafta ameliyat sonrasında 38 gün oluyor. İki kez enfeksiyon tedavisi gördüm. Çünkü kataterim vardı ve enfeksiyon kaptı. Plazma peres tedavisi görüp bobrek biyopsisi geçirdim. Ayrıca kalp anjiyosu oldum. Az öncede dediğim gibi hastaya göre uygulanan tedavi değişebiliyor.
Geçirilen operasyon çok büyük bir operasyon. Kolay bir süreç beklemeyin. Diyalizden kurtulmak için muhteşem bir çözüm. O nedenle zorluğuna katlanılabilir. Ömür boyu dikkatli yaşamanız gerekiyor. Bu da çok sıkıntılı bir durum değil. Zorlukları göze alarak yola çıkmanız gerekiyor. Her şey zamanla düzeliyor , toparlanıyor. Sabırlı olmanız gerekiyor.
Bu süreçte en önemli olan konulardan biri ameliyat olacağınız hastaneyi çok iyi seçmeniz gerekiyor. Ameliyatın sonrası süreci gerçekten çok önemli. Hekimleriniz çok önemli. Takibiniz çok önemli. Hastane ile ilgili deneyimlerimi bir sonraki yazımda paylaşacağım.
Umarım her şey gönlünüzce olur.
Sevgiler
Erdinç
İnst : @erdincyumusak
mail : erdincyumusak@gmail.com
